Ingezonden watermededelingen

Op 4 september 2015 tegen middernacht was het weer zover. Treurige tijden, waarvan iedereen hoopte dat ze na de aanpassingen in de straat (2010) niet meer voor zouden komen, herleefden. Marjan de Jong (nr 89) maakte in het eerste en tweede deel van de straat de volgende foto's: slideshow.

Ook Rijnmond besteedde aandacht aan de overstroming.

Op zaterdag zond Marjan een mail naar wethouder Alexander van Steenderen. Een Oosterstraatdelegatie wenst overleg met hem. Zijn antwoord kwam al na twintig minuten. Ook hij wil spoedig om de tafel. Vanuit de raad stelde John van Sliedregt (D66) zich persoonlijk op de hoogte.

Zowel aan Van Steenderen als aan Van Sliedregt werd gevraagd of zij Irado konden bereiken om de stinkende straat schoon te komen spuiten. Dat lukte.

--------------

Update 6 september 2015:

Fractie Janssen gaat vragen stellen. Klik hier voor het vraaggesprek.

------------

Update 21 september 2015:

Huis-aan-huis verspreide flyer.

-----------

Verslag bezoek straatvertegenwoordigers aan de wethouder

Direct na de nacht waarin mensen in de Oosterstaat met wateroverlast te kampen hebben gehad, heeft Marjan de Jong/89 contact gezocht met de verantwoordelijk wethouder Alexander van Steenderen (SP). Ook zijn de ‘oude banden’ met de straatvertegenwoordigers uit de periode rond 2010 opnieuw aangehaald en hebben wij ons grotendeels weer beschikbaar gesteld om de straat te vertegenwoordigen en in gesprek te gaan met de gemeente.

Onder het motto “We hebben eerder gewonnen, dus een tweede keer moet ook lukken!” gingen wij afgelopen maandag, 21 september naar de wethouder. Ook de verantwoordelijke man van het riool in Schiedam, Roy Abdelkarim, was op ons verzoek aanwezig.

Hieronder lees je de belangrijkste punten uit dit gesprek. En hier vind je het volledige gespreksverslag.

1. Tijdens de buien van 4/5 september bleek er een pomp (1 van 3) in storing te staan in het gemaal aan de Marconistraat. Het lijkt er volgens de wethouder wel op dat wanneer deze pomp wel had gewerkt er toch ook wateroverlast zou zijn geweest. Het onderzoek naar wat er is gebeurd loopt nog.

2. Hoewel de bui die in 2012 overlast veroorzaakte heftiger was (wolkbreuk) was er nu sprake van een bui met twee hoge pieken die vlak na elkaar kwamen. In combinatie met de niet werkende pomp zorgde dit voor overlast. Er viel 45 mm per uur.

3. Bij het grote onderzoek in Oost (liep al) is gekeken naar een gescheiden buizensysteem. Niet al het water uit hogergelegen delen stroomt naar lager gelegen delen. Het lage deel heeft sowieso in gemaal al voorrang op het hoger deel.

4. Ondanks te nemen maatregelen, zal overlast blijven optreden bij fikse buien. We moeten daarom ook kijken naar wat we kunnen veranderen aan de inrichting van de huizen, tuinen en straat. Denk aan groene daken, minder tegels in tuinen, andere wegverharding enzovoort. Waardoor het water niet allemaal tegelijk het riool in loopt bij fikse buien maar meer gedoseerd wordt aangeboden.

5. Hoewel we moeten kijken naar korte termijnoplossingen, moeten we ons ook concentreren op de lange termijnoplossing. De aanpassingen in de straat in 2010 hebben geen enkele bijdrage aan het probleem geleverd.

6. De capaciteit van het riool in onze straat is meer dan voldoende (bijna 2 x zo groot dan landelijk gemiddelde). Het probleem ligt deels ook bij de relatief hoge grondwaterstand (de singel staat op 2.40 en daar zitten wij als laagste punt dicht tegenaan).

7. De gemeente gaat kijken of er financiële ruimte kan worden gevonden om een specialist per getroffen huis te laten kijken naar specifieke oplossingen voor dat huis en die uitvoeren.

8. Maarten Bergwerff (met verstand van zaken) wilde graag de riooltekeningen zien van Oost. (Inmiddels heeft Maarten samen met Niels Pluister deze afspraak gehad. Een verslag daarvan lees je hier.

9. Bewoners hebben gevraagd om een telefoonnummer dat 24 uur per dag gebeld kan worden ingeval het mis dreigt te gaan. Wethouder en Abdelkarim gaan onderzoeken wie daar het beste aanspraakpunt voor is binnen de gemeente of Irado.

10. De wethouder gaf aan –indien daar behoefte aan is- een aparte bijeenkomst te willen organiseren voor alle straatbewoners. Indien gewenst in de straat zelf.

11. Straatvertegenwoordigers en gemeente gaan over 6 weken weer om de tafel zitten. Wij gaan er vanuit dat de losse eindjes van nu dan aan elkaar worden geknoopt.

Omdat de balans van de straatvertegenwoordigers scheef was (3 uit tweede deel en 1 uit eerste deel) hebben we door middel van een huis-aan-huis flyer onszelf bekend gemaakt en meteen een oproep gedaan voor extra vertegenwoordigers uit het eerste deel. Daar is positief op gereageerd.

De ploeg straatvertegenwoordigers bestaat nu uit:

Manon (nummer 36)
Niels Pluister (nummer 51)
Coen van de Pas (nummer 82)
Maarten Bergwerff (nummer 83)
Marjan de Jong (nummer 89)

Mocht je zaken onder onze aandacht willen brengen? Heb je vragen, oplossingen of wil je iets anders kwijt? Laat het een van de straatvertegenwoordigers weten! Je kunt ook mailen naar mailmarjan@gmail.com. Wij houden jullie via deze site op de hoogte.

----------

7 november 2015: Rapporten en nieuwe afspraak wethouder

Op dinsdagavond 10 november a.s. hebben de straatvertegenwoordigers weer een afspraak met wethouder Alexander van Steenderen en Roy Abdoelkarim (rioolbeheer gemeente Schiedam).

Vandaag hebben we eindelijk de rapportage ontvangen van de onderzoeken naar de wateroverlast op 4 september (klik hier) en de analyse van het afvalwatersysteem in Oost (klik hier).

Volgende week het verslag van het gesprek. 

-----------
 

Gespreksverslag waterproblematiek Oosterstraat

Datum:     Dinsdag 10 november 2015, 19.00 uur-21.00 uur

Locatie:    Stadskantoor, vergaderruimte

Aanwezig: Namens bewoners Oosterstraat: Niels Pluister, Coen van de Pas, Maarten Bergwerff en Marjan de Jong

               Namens gemeente Schiedam: Wethouder Alexander van Steenderen en Procesmanager riolering en stedelijk water Roy Abdoelkarim

-----------------------------------------------------------------------

Stand van zaken afspraken uit vorige bijeenkomst d.d. 21 september

Van Steenderen zegde toen toe helderheid te gaan verschaffen over financiële ruimte m.b.t. advies en particuliere aanpassingen per huis.

Reactie van Steenderen: die financiële ruimte is er. Eerst moet er een inventarisatie worden gemaakt door een expert die per huis gaat kijken wat mogelijke oplossingen voor dat huis zijn. Daarna kan er worden nagegaan welke financiële ruimte er is.

Abdoelkarim: het is lastig iemand te vinden met de juiste expertise. Moet een pragmatisch persoon zijn, bouwkundige en met verstand van waterhuishouding. Contacten zijn gelegd, verwachting is binnen 14 dagen iemand te hebben gevonden. Zodra deze persoon er is volgen er ‘keukentafelgesprekken’ met de bewoners thuis. Op basis daarvan kunnen effectieve maatregelen worden geadviseerd en uitgevoerd.

Pluister: Manon, vandaag afwezig, heeft inmiddels haar vloer moeten laten vernieuwen. Zij kreeg van haar verzekering nieuw laminaat vergoed, aangezien dat er in lag voor de wateroverlast. Zij heeft nu gekozen voor een plavuizen vloer, om schade bij toekomstige wateroverlast te beperken. Kan ze de meerkosten voor plavuizenvloer bij de gemeente neerleggen?

Van Steenderen: zegt geen ‘nee’, maar ook nog geen ‘ja’. Geldt ook voor overige kosten die voortvloeien uit advies van nog te benoemen expert. Eerst inventariseren, daarna gaat hij kijken wat de mogelijkheden zijn, omdat dan duidelijk is over welke bedragen het gaat. Hij gaat kijken in hoeverre de verantwoordelijkheid van de gemeente kan worden ‘opgerekt’.

Van de Pas: geeft aan dat dit probleem al 45 jaar speelt in de straat. Woont er zelf lang en heeft ook nog contact met oud bewoners van (zeer) lang geleden. Geeft aan dat de gemeente er is door en voor de burgers, die belasting betalen en dat gemeente verantwoordelijkheid moet nemen. Zeker in het licht van eerdere ‘oplossingen’ die geen oplossingen bleken.

Van Steenderen zegde in vorige bijeenkomst toe scenario’s op lange termijn op een rijtje te zetten.

Van Steenderen: in principe zijn dit in eerste instantie de aanbevelingen uit de quickscan en het grote onderzoek over de waterhuishouding in Oost.

Bergwerff: Is zo’n onderzoek eerder gedaan?

Van Steenderen: nee, dit is gedaan -nog voor de laatste overlast opgestart- vanwege de aanpak van de drie lanen (PKO-, Boerhaave-, Lorentzlaan). Geeft aan dat wat we ook doen, er altijd een kans blijft op overlast. Daarom is het belangrijk te kijken naar wat de gemeente kan doen, wat bewoners kunnen doen en wat er op lange termijn gedaan kan/moet worden.

Bergwerff: Er wordt in het rapport nu uitgegaan van een TS100 bui. Waarbij het volgens modelberekeningen ook na voorgestelde verbeteringen aan het rioolstelsel nog fout kan gaan bij ons in de straat. Als zo'n bui eenmaal per 100 jaar voorkomt, is dat een stuk beter te accepteren dan dat je om de paar jaar blank staat. Dat maakt de huizen onverkoopbaar.

Pluister: In het rapport worden drie mogelijke oplossingen aangedragen. Ik mis de meest simpele: oppervlaktewater bemaling in de straat, door bij wateroverlast direct naar de singel af te pompen.

Abdoelkarim: dat werkt niet, is in Vlaardingen geprobeerd, pomp kon het niet aan.

Pluister: ik bedoel ook niet met geknevelde putdeksels, maar een directe, gepompte afvoer naar bv de Schie.

Abdoelkarim: Het water komt in die situaties zo snel dat het me geen oplossing lijkt. Moeten we onderzoeken.

Bergwerff: Er is nu goed inzicht in de scenario’s?

Van Steenderen: We zijn nog bezig met een 3D model, dat ook in West wordt toegepast. Misschien moeten we dat ook doen voor Oost.

Bergwerff: Een andere aansturing van het gemaal is niet meegenomen in de mogelijke oplossingen.

Abdoelkarim: klopt, ook het eerder bemalen niet. We moeten onderzoeken wat dan de gevolgen voor het hoger gelegen deel van Oost zullen zijn.

Van de Pas: de derde pomp is te lang buiten bedrijf geweest. Na 30 minuten werkend, dan was er niets aan de hand geweest.

Pluister: de druk kon volgens hem niet hoger zijn dan ½ bar. Snapt niet dat de pomp dat niet aan kon.

Abdoelkarim: geeft aan dat de terugslagklep het niet aan kon. Nodigt Bergwerff en Pluister uit om in Marconigemaal te gaan kijken. Alle pompen pompen nu af naar de Nieuwe Waterweg. Bij extreem hoog peil ook naar de Schie.

De Jong: geeft aan dat zij het onbegrijpelijk vind dat een pomp die er juist is voor extreme situaties, die extreme situatie niet aan kan.

Van Steenderen: er zijn meerdere onzekerheden die we eerst moeten uitzoeken. Vergeet ook de grondwaterstand niet en feit dat de huizen zakken. Wellicht zullen sommige huizen onderheid moeten worden.

Pluister: geen enkel huis in de Oosterstraat kan onderheid worden. Bovendien zakken niet alleen de huizen; de omgeving daalt mee.

Van Steenderen: we proberen de openbare ruimte mee te laten bewegen met de bebouwing.

Pluister: door de oorsprong van de straat, met kreekjes en slootjes, blijf je depressies houden. Zeker met de aanpassingen van 2010. Dus de in het grote rapport genoemde oplossingen zijn de enige?

Abdoelkarim: nee, ook particulieren kunnen bijdragen aan oplossingen.

De Jong: geeft aan dat ze het gevoel krijgt dat de nadruk blijft liggen op de particuliere oplossingen, terwijl in haar ogen eerst de grote lijnenoplossingen uit de rapporten uitgevoerd moeten worden. Verhouding particuliere/gemeentelijke aanpassingen voelt nu scheef.

Van Steenderen: zegt dat dat ook de volgorde is: eerst aanbevelingen uitvoeren, daarna particuliere aanpassingen, maar laten we het vooral tegelijk doen en naar lange termijn kijken.

Pluister: niemand in de straat kan/gaat grote investeringen doen. Taak van gemeente.

Van Steenderen: daarom geldt dat voor de lange termijn. Hij zegt niet dat het de juridische verantwoordelijkheid van de eigenaren is, maar eerst moeten we kijken wat er nodig is. Er moet een aanvaardbare oplossing komen.

Abdoelkarim: geeft aan dat er in de drie lanen een drainagesysteem wordt meegenomen. Ook in toekomstige andere projecten wordt die drainage meegenomen.

Van Steenderen: en de aanbevelingen uit de quickscan en het grote onderzoek gaan we natuurlijk uitvoeren.

Pluister: De berging in de Singels wordt niet ten volle benut. Wat is het probleem als daar rioolwater in wordt afgepompt? Uiteindelijk gaat al dat water alsnog door het gemaal.

Van Steenderen: we moeten uiteindelijk naar een systeem waarbij alleen het ‘schone’ hemelwater daar naartoe gaat.

Van Steenderen en Abdoelkarim zegden in vorige bijeenkomst toe dat er naar de bewoners toe een aanspreekpunt wordt aangewezen, die gebeld kan worden in noodsituaties bij dreigende wateroverlast.

Van Steenderen: heeft nog geen telefoonnummer/persoon/dienst. Dacht dat er vooral op werd gedoeld dat er iemand gebeld kan worden voor vegen straat na overlast en dergelijke, in plaats van op het noodmoment zelf.

De Jong: is van mening dat in de vorige bijeenkomst duidelijk is gesproken over het noodmoment zelf, staat ook in de goedgekeurde notulen. Bijvoorbeeld om gemaal op tijd/eerder aan te kunnen laten zetten. Omdat bewoners het gevaar eerder zien dan de computers die gemaal aansturen.

Van Steenderen: legt uit dat het zo niet werkt. Het gemaal kan niet handmatig eerder worden aangezet als er wordt gebeld.

De Jong: vraagt zich af hoe het dan vroeger ging, toen kon er toch ook ergens een knop worden omgezet? Moet nu toch nog steeds kunnen?

Abdoelkarim: geeft aan dat dat echt niet mogelijk is, maar dat een telefoonnummer van Irado of iemand anders voor noodsituaties gevonden moet kunnen worden. Gaat hierover in overleg met betrokken afdelingen en belooft binnenkort een telefoonnummer te kunnen doorgeven aan de straatvertegenwoordigers.

Aansprakelijkheid

Van Steenderen: zegt dat de verzekering van de gemeente op basis van de quickscan van mening is dat de gemeente niet aansprakelijk is. Dat de derde pomp niet heeft gefunctioneerd, is de gemeente niet aan te rekenen, omdat er op tijd onderhoud is gepleegd.

De Jong: geeft aan dat wanneer zij op snelweg ongeluk veroorzaakt omdat goed onderhouden auto het begeeft, zij wel aansprakelijk is, ongeacht het goede onderhoud.

Van Steenderen: dat is het verschil in publieke en private juridische verantwoordelijkheid.

De Jong: verbaast zich over de zin in het rapport dat bij een werkende pomp het water 2,5 keer minder in volume in de straat had gestaan. Dat is dus minder dan de helft van wat er nu stond. Hoe kan de volgende zin in het rapport dan zijn dat er dan waarschijnlijk alsnog huizen onder water hadden gestaan. Vind dit een zin die aangeeft dat het rapport in opdracht van de gemeente is gemaakt, waardoor de verantwoordelijkheid niet daar komt waar deze zou moeten liggen. Maakt de conclusie van het rapport hinkend op twee benen.

Van Steenderen: waar het vooral op neerkomt, is dat de schade wordt vergoed. Is het niet door de verzekering van de gemeente, dan wel door de verzekering van de bewoner. Bij geen aansprakelijkheid van de gemeente, wordt het een risico, en dat valt onder de verzekering van de bewoner.

De Jong: geeft aan dat ze geluiden heeft gehoord van mensen die uit verzekering zijn gegooid.

Van Steenderen: geeft aan dat als dat zo is, hij dat graag wil weten. Want dit zou niet moeten kunnen/mogen. Een verzekering verzekert een risico, dan zou er geen limiet moeten zijn voor claims.

Zandzakken

Na vorig overleg heeft Abdoelkarim gevraagd of we wellicht voor korte termijn oplossing zandzakken in de straat willen hebben. De Jong heeft vervolgens met Stichting Edison contact gezocht om ze eventueel op te slaan in de fietsenstalling. Edison heeft vervolgens contact gehad met Wijktoezichthouder Leon Verzijden. Verzijden heeft toen voorstel gedaan voor creëren van afsluitbare opslag op de peuterspeelplaats. Pluister heeft Verzijden gesproken. Aboelkarim gaat met Verzijden overleggen over aantal zakken (dus benodigd volume van opslag) en mogelijkheden.

Vossenkuiltjes/wolfskuiltjes (de ‘kuiltjes’ in het trottoir tegen de gevel, ter hoogte van beluchtingsgaten voor de kruipruimten)

Bewoner van nummer 78 heeft aan straatvertegenwoordiger de Jong laten zien dat na de wateroverlast er nu een gat in trottoir zit, omdat het wolfskuiltje dat daar zit gewoon was afgedekt (weggemoffeld) met een tegel. Die tegel is ‘weggedreven’. Waardoor er nu een gat zit. De Jong stuurt foto naar Van Steenderen en Abdoelkarim. Zij zeggen toe hier achteraan te gaan en te laten repareren. Van de Pas geeft aan dat na het opnieuw bestraten in 2010, bij de eindinspectie, 11 u-bandjes rond wolfskuiltjes zijn vergeten terug te plaatsen in de hele straat. Van de Pas geeft aan dat toentertijd door Leon Verzijden is toegezegd dat deze alsnog zouden worden geplaatst door aannemer Kraaijeveld. Dit is nooit gebeurd. Van Steenderen zegt toe contact op te nemen met Verzijden.

Update: na bijeenkomst is er door Verzijden contact opgenomen met zowel De Jong als Van de Pas. Alsnog plaatsen/controle op u-bandjes wolfskuiltjes loopt.

Afsluitend

Concreet wordt afgesproken dat:

- er binnen circa 2 weken duidelijkheid moet zijn over de expert die per huis advies gaat uitbrengen. Na die benoeming van expert komt de groep weer bijeen. Van Steenderen geeft aan dat hij bij die bijeenkomst niet aanwezig is, omdat Abdoelkarim dat prima zelf kan. De Jong geeft aan dat we dat later moeten beslissen, omdat aanwezigheid wethouder wel handig is voor andere zaken die wellicht nog (gaan) spelen.

- Na die bijeenkomst is wellicht het moment aangebroken voor een bijeenkomst voor alle straatbewoners, waarin voortgang/werkwijze met expert wordt uitgelegd. Abdoelkarim stelt voor hier ook de bewoners van Villastraat en Oostsingel bij te betrekken. De Jong geeft aan dat geen goed idee te vinden, aangezien deze straatvertegenwoordigers alleen namens Oosterstraat spreken en handelen. En omdat Oosterstraat een lange straat is, dus die bijeenkomst al druk genoeg zou zijn. Abdoelkarim benadrukt wel, dat alle afspraken die met Oosterstraat worden gemaakt in principe ook gelden voor de overige straten die overlast hebben ondervonden. Ook wil hij nog benadrukken dat hij het fijn vindt dat deze vertegenwoordigers er zijn, en hij die vertegenwoordiging het liefst overal wil bij betrekken. Ook bijvoorbeeld bij het hoogwaardig watermodel.

- Van Steenderen geeft de straatvertegenwoordigers binnen een week een telefoonnummer dat in nood kan worden gebeld.  

Volgende bijeenkomst: na benoeming expert.

-------------

-----------

15 februari 2016: update maatregelen tegen wateroverlast

Jullie hebben een tijdje geen update meer gehad, maar dat betekent niet dat we hebben stilgezeten. In navolging van onze oproep die wij huis-aan-huis hebben verspreid, en waarin jullie konden aangeven welke schade je had, of je behoefte hebt aan een bezoek van een expert en of je wel of niet zandzakken wil hebben, kunnen wij het volgende meedelen:

De zandzakken zijn inmiddels bij de meesten bezorgd. Degenen die niet thuis waren, horen dat als het goed is op korte termijn, zodat er een afspraak gemaakt kan worden voor het bezorgen. Irado had ze in eerste instantie bij de mensen die niet thuis waren voor de deur gezet, maar daar is ondergetekende tussen gekomen, aangezien dat natuurlijk geen goed idee was. Mocht je wel zandzakken hebben aangevraagd, maar de komende weken niets horen: laat het mij aub weten, dan neem ik contact op met het stadskantoor en/of Irado.

Inmiddels hebben Maarten Bergwerff (nr 83) en ik meerdere malen om de tafel gezeten met Roy Abdoelkarim. Roy is verantwoordelijk voor het riool bij de gemeente. Samen zijn de aangegeven schades doorgenomen en is de procedure in werking gezet om een expert te vinden die op zijn/haar beurt afspraken gaat maken met degenen die daaraan behoefte hebben. Dit, om tot een advies te komen dat voor dat specifieke huis een oplossing kan bieden.

De randvoorwaarden die wij belangrijk vonden, zijn op een rijtje gezet en inmiddels zijn er twee offertes aangevraagd en binnengekomen van ingenieursbureaus om een evaluatie en aanbevelingen over de wateroverlast te krijgen. Deze twee bureaus zijn Grontmij en Haskoning/DHV.

Die offertes zijn door Roy, Maarten en mijzelf van een waardering voorzien, waarna er na overleg met de inkoopafdeling van de gemeente beslist zal worden. De verwachting is dat er binnen een maand afspraken kunnen worden gemaakt met de uiteindelijk gekozen expert.

Natuurlijk houden we jullie via deze website op de hoogte. Namens de straatvertegenwoordigers,

Niels Pluister (nr 51)

-----------

Update 9 april 2016:

Huis-aan-huis verspreide flyer.

-----------

Update 21 mei 2016:

Notulen van het Bewonersoverleg bewonersparticipatie Oosterstraat Schiedam. Klik hier.

---------------

Update 4 juni 2016: Straat wederom getroffen

Een hevige stortbui zette op zaterdag 4 juni de bekende delen van de Oosterstraat wederom onder water. Ondanks de zandzakken die bewoners van woningen die bij dergelijk watergeweld onderlopen aangeleverd hadden gekregen, was hozen het parool. D66 raadslid John van Sliedregt en burgemeester Cor Lamers kwamen zich persoonlijk op de hoogte stellen.

---------

Update 5 juni 2016: Nieuwsitem op RTV Rijnmond

Klik op de foto voor het fragment.

----------

Update 23 juni 2016: Donder, bliksem en bakken water

Nauwelijks bekomen van het hemel- en rioolwater dat begin van de maand delen van de straat teisterde, sloegen de weergoden wederom furieus toe. Op Hart van Nederland (vanaf 5:50) en Rijnmond de beelden.

Algemeen Dagblad 24 juni 2016

AD/Waterweg 24 juni 2016

----------

29 juni 2016: update maatregelen tegen wateroverlast

Naar aanleiding van de wateroverlast van 5 juni heeft Marjan de Jong (Oosterstraat 89) haar zorgen geuit over de plannen met de 3 lanen en dan met name de PKO-laan (verhogen grondwaterstand in verband met het dreigende droogvallen van houten heipalen). Ook werd het weer tijd voor overleg omdat het laatste gesprek op 10 november 2015 plaatsvond.

Om over deze zorg te praten werd een afspraak gemaakt met wethouder Alexander van Steenderen op woensdag 22 juni. Voorafgaand aan dit overleg is er een voorgesprek geweest op 20 juni om dieper in te gaan op de plannen met de PKO-laan en de gevolgen daarvan voor de Oosterstraat.

Hieronder de samenvatting van deze twee bijeenkomsten. De volledige notulen vind je hier.

1. De paalkoppen van de huizen van de PKO laan dreigen droog te komen staan of staan al droog. Daarom moet de grondwaterstand op de PKO-laan omhoog worden gebracht om verdere rotting aan de palen te voorkomen.  

2. Het grondwaterpeil moet op de PKO-laan 20 tot 40 cm omhoog.

3. Dit wordt gedaan door onder meer de aanleg van een drainage riool. Dit houdt in dat er naast het bestaande gemengde riool een gescheiden riool komt voor schoon water (hemelwater) en een drainage riool, oftewel een rioolbuis met gaatjes die water doorlaat de grond in. De aan- en  afvoer hiervan gaat via de singels. Het drainageriool komt op de PKO-laan vanaf de Stephensonstraat richting Paperclip/rotonde. Oftewel alleen achter de Oosterstraathuizen van het tweede deel. Wel wordt er ter hoogte van de Stephensonstraat en de Franklinstraat een scherm gelegd om te voorkomen dat het water (ondergronds) de zijstraten in stroomt richting Oosterstraat.

4. Doordat dit water wordt afgevoerd naar singels en in de grond, heeft dit als gevolg dat de capaciteit van het gemaal minder wordt belast, want er komt minder water binnen.

5. Op het drainagedeel komt een aan/uit knop. Daarmee kan regie worden gevoerd over de hoeveel water en wanneer wordt gedraineerd. Dit, om te kunnen ‘spelen’ met instellingen om tot de perfecte waterstand te kunnen komen. Het gaat stapsgewijs in stappen van 5 cm.

6. De PKO-laan zelf heeft zand als ondergrond, dus het water wordt daarin goed opgenomen. De grond achter de bebouwing van de PKO-laan (dus achterzijde huizen Oosterstraat) bestaat uit klei/veen, dat minder goed water opneemt. Hierdoor is de verwachting dat het grondwaterpeil in de Oosterstraat niet veel omhoog zal gaan.

7. Er zullen in de Oosterstaat op meerdere plaatsen peilpunten worden geplaatst om in de gaten te houden wat de waterstand doet.

8. Mocht het grondwater in de Oosterstraat toch meer dan verwacht stijgen, dan zou drainage in de achtertuinen een oplossing kunnen zijn.

9. Naar aanleiding van de bezoeken van de experts heeft de wethouder besloten dat de gemeente de kosten op zich neemt voor het maken van vloedplankjes voor de huizen waarvan de deskundigen hebben aangegeven dat dit een oplossing kan bieden voor het tegenhouden van het water. Deze geste geldt alleen voor de Oosterstraat.

10. Voor de mensen die geen of te weinig zandzakken hebben wordt een inventarisatie gehouden (huis-aan-huis flyer) waarin mensen (meer) zakken kunnen aanvragen.

11. Door onder meer het afkoppelen van delen van het rioolstelsel komt er in de toekomst iets meer gemaalcapaciteit vrij voor Oost-laag en dus minder vuil water uit het riool in de Oosterstraat.

12. De gemeente blijft op zoek naar een structurele oplossing. Tot die tijd moeten we nog even voort met de adviezen van de experts, de zandzakken en vloedplankjes.

13. De straatvertegenwoordiging gaat een subwerkgroep vormen voor de afhandeling van de vloedplanken en het samen met de gemeente kijken naar een aantal oplossingsgerichte opties.

14. De straatvertegenwoordiging heeft een wisseling gehad in samenstelling en bestaat nu uit: Niels Pluister (nr 53), Judith Droog (nr 38), Manon van der Hidde (nr 36), Maarten Bergwerff (nr 83), Coen van de Pas (nr 82) en Marjan de Jong (nr 89).

--------

---------------------------

20 oktober 2016: mededeling, nieuws en verzoek

Alle straatgenoten die zich hadden aangemeld voor een vloedplank, zijn inmiddels voorzien of hebben een afspraak gemaakt. De mensen die al actie hadden ondernomen en er zelf een hebben geconstrueerd, krijgen deze kosten door de gemeente vergoed. Niels Pluister heeft hierover contact met iedereen gehad. Schiet hem even aan wanneer dat niet het geval is (nr. 51).

Verder is er eindelijk een echte, constructieve oplossing in zicht tegen de wateroverlast. Er liggen meerdere varianten van een plan met doorrekening. Niels en Maarten zijn hiervan op de hoogte en zullen samen met de gemeente op maandag 31 oktober aanstaande de plannen bespreken. Uiteraard heeft de keuze die gemaakt gaat worden nog niet meteen groen licht.

De kosten zijn aanzienlijk, dus moet er eerst nog een financiële hobbel worden genomen. Het doet ons echter wel deugd dat er nu eindelijk echt licht aan de horizon is. Zodra we weten wat het uiteindelijke advies gaat zijn, zullen we dat uiteraard via deze weg met iedereen delen en dieper op het gekozen plan in gaan.

Tenslotte willen we iedereen verzoeken om de zandzakken die nog aan de straatzijde staan weg te halen en elders op te bergen. Het 'gevaarlijke' seizoen qua wolkbreuken ligt weer achter ons. Behalve over de beijzelde hol hoeven we ons de komende maanden weinig zorgen te maken over water op straat. Dus laten we de puien weer even 'zandzakvrij' maken. Hulp aan buren die niet zo sterk zijn om zelf te tillen wordt uiteraard gewaardeerd.

------------------

18 november 2016: Conclusies onderzoek rioolsysteem

Vanaf begin dit jaar zijn straatvertegenwoordigers Niels Pluister en Maarten Bergwerff betrokken bij het onderzoek dat de gemeente Schiedam heeft laten uitvoeren, om na te gaan of het volledige isoleren van het rioolsysteem in de Oosterstraat een oplossing kan bieden tegen de wateroverlast. Royal HaskoningDHV heeft dit onderzoek inmiddels afgerond en Niels en Maarten zijn op 31 oktober bij de gemeente geweest om de resultaten te bespreken. Het volledige onderzoek is hier te lezen.  

In het kort komt het op het volgende neer:

Doel van het onderzoek:

De gemeente Schiedam heeft door middel van een offerteverzoek op 28 december 2015 aan ing. A.P.G. van de Waart assistentie gevraagd bij het bewonersparticipatietraject. Dit traject moet leiden tot een vermindering van de kans op wateroverlast in de Oosterstraat en bestaat uit de volgende onderdelen die in de offerte zijn beschreven:

A A1 t/m A4 Basis-inventarisatie

B B Uitwerken onderbemalingsvoorstel

C D2 Advisering aanpassingen riolering

D D3 Oppervlakkige afstroming

Conclusies:

A Basis-inventarisatie

Hoe werkt het rioolstelsel nu in de Oosterstraat? Hoe werken riool en gemaal samen en welke modellen worden hiervoor gebruikt? In onze straat (hele gemeente) wordt gewerkt met het veelgebruikte Sobek-Urban model qua rioolinrichting en werking. Royal Haskoning komt tot de conclusie dat een ander model beter zou kunnen zijn, en raadt aan dit model nader te onderzoeken.  

B Uitwerken onderbemalingsvoorstel

Hierbij is onderzocht wat het voor gevolgen heeft als het riool in de Oosterstraat geheel wordt geïsoleerd ten opzichte van omliggende rioolbuizen en systemen van andere straten. Op de kop, aan de Singel, moeten dan pompen komen die het vuile water (toilet- en afval) water naar het rioolsysteem in de Singel pompt. Dat gebeurt dan continue, ook bij geen regen. Bij hevige regen wordt het vuile water sterk verdunt direct de Schie in gepompt.

Hiervoor moet dus eigenlijk een soort minigemaal op de kop van de straat komen. Dit kan in een zogenaamde droge opstelling (pompen staan droog) en in een natte opstelling (pompen staan onder water). De kosten hiervan bedragen bij een droge opstelling 995.000 euro en bij een natte opstelling 550.000 euro (genoemde bedragen met een marge van +/- 30%).

C Advisering aanpassingen riolering

Het rioolstelsel van Schiedam-Oost is, op basis van een globale analyse, onder te verdelen in drie subgebieden. Een hoger gelegen gebied aan de westelijke kant (ten westen van de Broersvest), een lager gelegen gebied (omgeving Oosterstraat) en een hoger gelegen gebied ten zuidoosten van de Oosterstraat. Het bemalingsgebied van Schiedam-Oost voert het rioolwater hoofdzakelijk af via gemaal Marconi naar een volgend bemalingsgebied.

Om de riolering in Schiedam-Oost effectiever te maken kan, naast het onderbemalingsvoorstel, ook het gehele gebied geoptimaliseerd worden. Om hier een advies over te kunnen geven, zal eerst duidelijk moeten zijn hoe het gemaal precies werkt, waar de schildmuren zitten en hoe de schuiven op dit moment worden aangestuurd. Dit is momenteel niet duidelijk. Bij optimalisatie zal hier nader onderzoek naar gedaan moeten worden. Optimalisatie van het functioneren van Schiedam-Oost past beter bij een lange termijn maatregel dan het onderbemalingsadvies dat in deze notitie is uitgewerkt.

D Oppervlakkige afstroming

Op basis van hydraulische berekeningen is in beeld gebracht dat de capaciteit van de riolering van bemalingsgebied Schiedam Oost voldoet aan het beleid van de gemeente Schiedam. Wel is vanwege de lage maaiveldligging de Oosterstraat gevoelig voor wateroverlast. In deze notitie is een bemalingsvoorstel uitgewerkt, waarbij de riolering in Oosterstraat wordt geïsoleerd, door op een aantal locaties de riolering af te sluiten van de omliggende straten. Hierdoor ontstaat een onderbemalingsgebied.

Voor dit onderbemalingsgebied is op basis van diverse kenmerken een gemaalontwerp opgesteld, waarbij een basisgemaal de droogweerafvoer en normatieve pompovercapaciteit verpompt naar de omliggende riolering. Daarnaast is een tweede gemaal ontworpen dat een overstortfunctie heeft. De overstortbemaling beschermt het gebied tegen wateroverlast voor buien tot een herhalingstijd van T10.

Berekeningen tonen aan dat het bemalingsvoorstel een zeer effectieve maatregel is voor de Oosterstraat. De kans op wateroverlast wordt hiermee aanzienlijk verlaagd. Echter, deze maatregel heeft alleen voor de Oosterstraat effect. De directe omgeving van de straat heeft geen baat bij deze maatregel.

Advies

De combinatie van lokale maatregelen die door de burgers zelf kunnen worden uitgevoerd en systeemoptimalisatie kan mogelijk leiden tot voldoende bescherming tegen wateroverlast. Royal HaskoningDHV adviseert dan ook een nadere analyse uit te voeren over het functioneren van het bemalingsgebied Schiedam-Oost.

Als uit nadere analyse blijkt dat systeemoptimalisatie leidt tot onvoldoende systeemprestatie wordt de gemeente Schiedam geadviseerd om na te gaan of de aanleg van een onderbemaling doelmatig is. Daarbij dienen de autonome ontwikkelingen in het gebied, zoals zettingen of ruimtelijke ontwikkelingen, te worden meegenomen.

En nu?

Het rapport vormt weer een stap richting de oplossing. De tijd zal leren wat de gemeente met de suggesties gaat doen.

Wordt vervolgd.

----------------------------------------------

29 mei 2018: nieuwe wethouder kan borst natmaken

Tijdens de wolkbreuk op 29 mei 2018 was het weer zover: gedeelten van de straat veranderden in stinkende poelen omdat het riool de hoeveelheid regenwater niet aankon. De inmiddels aangebrachte vloedplanken bij de panden die voorheen altijd onderliepen, hielden deze keer de ergste narigheid buiten de deur. Maar, zo betoogden straatvertegenwoordigers Marjan (nr 89) en Esther (nr 43) in het programma ‘Onder Ogen’ van PopUpTV, het wordt nu eindelijk eens tijd voor een structurele oplossing.

Na het onderzoek van Royal HaskoningDHV (6 oktober 2016) liet de gemeente niets meer van zich horen. De straatvertegenwoordigers hopen met de zojuist aangetreden nieuwe wethouder, Jeroen Ooijevaar (GL/PS), knopen door te kunnen hakken. Dat kost geld, maar daar betalen we met z’n allen ook belasting voor. Er is een mail naar hem onderweg. Marjan en Esther: Elke dag weer, zeker in de zomerperiode, beginnen wij de dag met het openen van Buienradar. Klik hier voor het interview.

---------------------------------

20 juni 2018: Verslag gesprek met nieuwe wethouder

Naar aanleiding van eerdere gesprekken met de gemeente hebben de straatvertegenwoordigers na een lange stilte opnieuw het initiatief genomen voor een gesprek over de wateroverlast in de Oosterstraat en de voortgang van plannen rondom de eerder besproken aanbevelingen.

Datum: Maandag 11 juni 2018, 17.30 - 19.00 uur

Locatie: Stadskantoor

Aanwezig: Namens bewoners Oosterstraat: Niels Pluister (nr 51), Maarten Bergwerff (nr 83), Marjan de Jong (nr 89) en Judith Droog (nr 44)

                   Namens gemeente Schiedam: Wethouder Jeroen Ooijevaar, Procesmanager rioleringen stedelijk water Roy Abdoelkarim en Eva Simon, bestuursadviseur wethouder

Afwezig: Coen van de Pas (nr 82), Manon van der Hidde (nr 36)

Het gesprek begon met een korte samenvatting van de problemen die wij al jaren ondervinden bij regenval en de tot nu toe ondernomen acties. Dit was meer een formaliteit dan noodzaak omdat Roy natuurlijk al op de hoogte is van onze geschiedenis en Ooijevaar dit als nieuwe wethouder ook bleek te zijn door gesprekken met Roy, via onze website en als bewoner van de wijk Oost.

De zaken die besproken zijn:

Mini-gemaal op de singel (nov. 2015)

Roy geeft aan dat deze oplossing duur is terwijl de kans op water op straat niet veel kleiner wordt. In plaats hiervan kan wel gekeken worden naar de mogelijkheid om meer hoge straten in het laag gelegen gebied af te koppelen, waaronder de Van Leeuwenhoeckstraat, zoals beschreven in Masterplan Oost.

Masterplan Schiedam Oost

In het masterplan van juni 2017 wordt gesproken over afkoppelen van het hoger gelegen gebied. Dit houdt in dat het regenwater uit de omliggende hoger gelegen straten losgekoppeld wordt van het riool waarmee de belasting van het gemaal wordt verminderd. Hierdoor komt meer capaciteit vrij dat ingezet kan worden voor het bemalen van de lager gelegen gebieden (sturing genoemd) met als gevolg een kleinere kans op water op straat voor Oost-laag.

Er is een nieuwe waterberging van ca. 600 kubieke meter gecreëerd onder de Stationstraat en de Krajicek playground. Ook wordt onderzocht of berging in de al bestaande singels kan worden vergroot. Daarnaast zijn inmiddels de Boerhaavelaan en Wetenschappersbuurt al afgekoppeld en zullen de overige hoog gelegen delen van de wijk rond 2025 zijn afgekoppeld. Tussentijds zal al gekeken worden naar optimalisatie van sturing hoog-laag voordat deze afkoppeling in 2025 is afgerond. Hiermee zal nog steeds wateroverlast ontstaan bij zware regenval, maar zal het gemaal meer capaciteit voor het bemalen van de laag gelegen straten hebben en dit water eerder kunnen wegpompen.

Op de vraag of er mogelijkheden van waterberging zijn onder de parkeerplaats en speeltuin tegenover het station, antwoordt Roy dat dit niet in de huidige plannen is opgenomen. Reden hiervoor is dat de kans op water op straat in de Oosterstraat niet veel kleiner wordt. Er wordt vooral gewerkt aan het bergen en vasthouden van water in Oost-Hoog conform het Masterplan Oost.

-     Het Archimedesplein is in onderzoek voor grotere waterberging

-      Nieuwland pompt momenteel nog in uitzonderlijke gevallen naar het Marconigemaal maar er bestaan plannen om dit in de toekomst, als gevolg van vergevorderde afkoppelingen,  te verminderen

-     Mathenesse heeft een onderbemaling

-     Centrum loost overtollig water naar Oost-laag via overstort. Verminderen van deze overstort door het creëren van berging in het centrum is volgens Roy niet mogelijk in verband met de beperkte ruimte

-      De singels zouden een extra afvoercapaciteit kunnen krijgen via een verbinding met Rotterdam. Dit staat los van het Marconigemaal, maar blijkt helaas slechts voor een klein deel te mogen van de gemeente Rotterdam

-     Niels vraagt naar waterberging in de lanen, waarop wordt geantwoord dat er op de lanen geen ruimte is voor echte waterberging, maar dat er wel een gescheiden systeem komt (de basis van het 3-Lanen Project) van riool- en regenwaterleidingen

Peilbuizen

We spreken onze zorg uit over het effect van het verhogen van het grondwaterpeil op de PKO Laan op de al te hoge grondwaterstand in de Oosterstraat.

Op de vraag hoe het staat met de peilbuizen in de Oosterstraat die zijn aangebracht voorafgaand aan het verhogen van het grondwaterpeil van de PKO-laan, wordt geantwoord dat deze zijn aangebracht in overleg met de bewoners. Het verhogen van het grondwaterpeil is nog niet gestart maar er zijn wel al metingen gedaan. De handmatige metingen zullen worden vervangen door een automatisch systeem voor monitoring.  Mocht blijken dat dat als gevolg van infiltratie de grondwaterstand te hard stijgt kan drainage ingezet worden. Actie: Roy zal nagaan wat de resultaten van de metingen zijn en deze terugkoppelen aan de straatvertegenwoordigers. En Roy gaat checken of het meetpunt in de tuin van nr. 95 werkt, omdat de voormalige bewoners aangaven dat de man die kwam meten vertelde dat het niet werkt.

Korte termijn oplossingen

Het moet duidelijk zijn dat dit kleine oplossingen zijn die zeker niet de wateroverlast kunnen voorkomen. Het is voor de bewoners wel belangrijk te weten of er met simpele afspraken en investeringen wel een bijdrage kan worden om het waterpeil zo laag mogelijk te houden bij zware regenval. Een aantal ideeën zal daarom door de gemeente nader bekeken worden te weten:

-      Slimme waterton. Er is een proef in Schiedam-West met watertonnen die zichzelf legen zodat er ruimte is voordat er grote buien komen. Deze proef zal binnenkort worden afgerond en geëvalueerd met de bewoners in West. Actie: Roy geeft aan dat wij bij deze evaluatie aanwezig zouden kunnen zijn en dat  in overleg met producent zal worden bekeken of een mogelijke toepassing in de Oosterstraat zinvol is. Dit aanbod nemen we graag aan.

-      De kolken in de Oosterstraat worden nu al vaker doorgespoeld dan elders in Schiedam. Actie: Roy zal onze vraag naar vaker doorspoelen en het daarbij afzetten van parkeerplaatsen, zodat echt alle kolken kunnen worden doorgespoeld, bespreken met de IRADO.

-      Pompwagen. Actie: Onze vraag of het effectief kan zijn om met een pompwagen te komen om het water op straat direct weg te pompen naar het riool in het hoger gelegen deel zodra het op straat blijft staan, zal ook door Roy met de IRADO worden besproken. Wellicht is dit een oplossing om de tijd te overbruggen tot de maatregelen zoals genoemd in Masterplan Oost uitgevoerd zijn?

-      Installatie van een Flygt dompelpomp of equivalent in de verdieping van de straat die ook te grote stukken in de wateraanvoer kan vermalen, met een persleiding naar de Schie. Actie: Dit idee van Niels zal Roy binnenkort met hem bespreken om te kijken of dit de eerste regenval zou kunnen opvangen.

-      Vloedplankjes. Marjan geeft aan dat meerdere mensen problemen hebben met het aanbrengen en/of weghalen van de vloedplankjes Actie: Wanneer Marjan een inventarisatie kan maken van bewoners die ook deze problemen ervaren, zal Roy dit met de IRADO opnemen.

Wethouder Jeroen Ooijevaar beëindigde ons gesprek met een opsomming van de te nemen acties door Roy Abdoelkarim. Daarnaast gaf hij aan open te staan voor ideeën en suggesties die met al deze kleine oplossingen enig verschil zouden kunnen maken. Om de vaart erin te houden, werd direct een vervolgafspraak gemaakt en dankten wij Jeroen en Roy voor hun tijd en een goed gesprek.

Mocht je zaken onder onze aandacht willen brengen? Heb je vragen, oplossingen of wil je iets anders kwijt? Laat het een van de straatvertegenwoordigers weten! Je kunt ook mailen naar Judith Droog op ramaerstr@hotmail.com.

Marjan zal binnenkort bij alle huizen met een vloedplankje een flyer verspreiden waarop mensen die ook problemen hebben met een niet passend vloedplankje dat daarop kunnen aangeven.

Wordt vervolgd.

---------------------------------------

Een pomp, drempels en klapborden

Opnieuw hebben de straatvertegenwoordigers een gesprek gehad met de gemeente over de voortgang van de plannen rondom de wateroverlast in de Oosterstraat.

Datum:     Maandag 09 juli 2018, 17.30 - 18.45 uur

Locatie:    Stadskantoor

Aanwezig: Namens bewoners Oosterstraat: Niels Pluister (nr 51), Maarten Bergwerff (nr 83), Manon van der Hidde (nr 36) en Judith Droog (nr 44)

                Namens gemeente Schiedam: Wethouder Jeroen Ooijevaar, procesmanager riolering en stedelijk water Roy Abdoelkarim en Eva Simon, bestuursadviseur wethouder.

                Afwezig: Coen van de Pas (nr 82). Marjan de Jong (nr 89) wil niet meer aan het overleg deelnemen.

Dit gesprek is een vervolg op dat van 6 juni jl. waarbij nu vooral de voortgang van de toen besproken actiepunten aan bod kwam.

Grondwatermetingen

Met behulp van een presentatie zullen de resultaten van de grondwatermetingen worden teruggekoppeld aan de bewoners van de Oosterstraat en wellicht andere geïnteresseerden. Er zal ook aandacht worden besteed aan het doel van de watergeleiding en de bezorgdheid om het laaggelegen deel. De definitieve datum en tijd volgen nog. Dat zal na de zomervakantieperiode zijn. Het meetpunt in de achtertuin van nr. 95 zal worden gecontroleerd.

Slimme regenton

Er was al aangegeven dat de bewoners van de Oosterstraat bij deze evaluatie van de proef (in Schiedam-West) met de slimme regenton aanwezig kunnen zijn. Dat gebeurt ook na de zomer.

Kolken

De kolken in de Oosterstraat werden tot en met 2017 twee maal per jaar gereinigd, maar sommige kolken waren regelmatig onbereikbaar door geparkeerde auto’s. Als extra veiligheidsmaatregel, om de woningen preventief maximaal te beschermen tegen mogelijke verstopping in de kolken, worden deze met ingang van 2018 vier maal per jaar gereinigd (dit jaar tot nu toe op 07-03 en 18-06).

Voorstel vanuit de gemeente is om de kolken vier maal per jaar te reinigen, rekening houdend met het risico op ‘calamiteitsbuien’ gedurende het jaar: reinigen in de maanden maart, mei, juli en september. In een nader bericht van Roy is dit voor 2018 in de maand augustus in plaats van juli.

Extra maatregel om de bereikbaarheid van de kolken te verbeteren, is het aankondigen van de reiniging via aankondigingskaartjes en permanente klaptekstborden (bijvoorbeeld: Parkeerplaatsen vrij houden / Parkeren Verboden a.s. maandag tussen 10.00 en 12.00 uur in verband met reiniging straatkolken). Deze borden worden een week van tevoren opengeklapt en op hetzelfde moment verspreidt de chauffeur de aankondigingskaartjes.     

Indien er overlast heeft plaatsgevonden en er vuil rioolwater op straat is gekomen, kan de bestrating gereinigd worden met een sproei-veeg-reinigingsvoertuig, waarbij gebruik gemaakt wordt van een toeslagmiddel dat stankoverlast tegen gaat. Alle parkeervakken en de trottoirs moeten goed bereikbaar zijn omdat de vervuiling over het gehele verharde oppervlak is verspreid. Eventueel kan hierbij gebruik gemaakt worden van de inzet van klapborden.

Met dit voorstel zijn wij als straatvertegenwoordigers akkoord gegaan.

We hebben nog wel de vraag gesteld of de afgezaagde zandvang van de putten voor problemen kan zorgen bij de stanksloten daar de putten bij nrs. 40-44 al geruime tijd stinken. Roy zal dit laten controleren.

Inzet pompwagen

De onvoorspelbaarheid van de ‘calamiteitbuien’ en de snelheid waarmee ze overlast veroorzaken, maken het zeer problematisch om met mobiele oplossingen te werken. Ook de logistieke problemen rond dergelijke maatregelen (opslag en aanvoer materieel en de bijbehorende personele inzet) zijn moeilijk op te lossen vanwege het tijdsbestek waarin de calamiteit zich voordoet.

Om die redenen hebben Niels en Roy gesproken over de mogelijkheid van een vaste pomp om meer opslag, c.q. ruimte in het rioolstelsel in de Oosterstraat te creëren. Dit wil de gemeente gaan doen door middel van de installatie van zogeheten schildmuren en een perspomp naar het riool in de Stephensonstraat die water naar het rioolstelsel in de van Leeuwenhoeckstraat zal gaan pompen.

Er is er een zware pomp nodig op een 3-fasen regelkast. Op dit moment wordt onderzocht wat de maximale pompcapaciteit is in het bestaande riool. Het effect van deze maatregel is lastig in te schatten, maar bij goede resultaten kan dit systeem wellicht later worden uitgebreid. De aanvraag voor de benodigde elektra ligt nu bij het elektriciteitsbedrijf zodat de pomp in september zou kunnen worden geïnstalleerd. Op de vraag waarom er niet met een prefab systeem van put+pomp wordt gewerkt is het antwoord dat het huidige plan veel sneller en praktischer te realiseren is.

Maaiveldwater

Het ‘vergeten’ maaiveldwater waaraan het Discussiestuk op de website refereert is gelukkig niet vergeten. In de aanloop naar dit gesprek is dit zeker ook besproken. Om de toestroom van hemelwater over de straat vanuit hoger gelegen delen van de wijk tegen te gaan wordt onderzocht of drempels met lijngoten dwars op het wegprofiel op strategische plaatsen kunnen worden aangebracht. De afvoer van deze lijngoten wordt aangesloten op het rioolstelsel van hoger gelegen straten. Het voorstel ligt op dit moment bij Irado. Zie op deze tekening het idee van de plaatsing van de pomp en de drempels:

Het advies van Maarten om een terugslagklep te plaatsen op de hoek Singel/Oosterstraat, zodat de  terugvoer van water naar de Oosterstraat  voorkomen wordt, maakt deel uit van het plan met de pomp. Roy noemt nog de mogelijkheid van een debietbegrenzer, maar dan is terugvoer van water niet uitgesloten en dus volgens ons geen goede optie. Wordt nader onderzocht.

Inventarisatie kapotte vloedplankjes en herstel

De inventarisatie is aan Roy overhandigd. Hij zal de briefjes zo snel mogelijk doorspelen naar Irado om contact op te nemen met de bewoners over de reparatie.

Masterplan Schiedam Oost

Er is in het vorige verslag al gesproken over het Masterplan Schiedam 2017 dat is opgesteld in samenwerking met Nelen & Schuurmans.

Niels vraagt wat de concrete plannen zijn voor nieuw te realiseren waterberging op het Archimedesplein, Van 't Hoffplein en Halleyplein en of de fondsen hiervoor al aanwezig zijn. Deze worden genoemd in het Masterplan, maar Roy geeft aan dat de plannen nog niet verder zijn uitgewerkt en dat uitvoering van waterbergingen integraal worden meegenomen met de geplande wijkreconstructies. De gemeente hanteert hiervoor het integraal uitvoeringsplanning beheer (IUPB). Benodigde middelen worden voorzien in het Gemeentelijk rioleringsplan 2019-2023.

Daarnaast heeft het Hoogheemraadschap Delfland aangegeven dat er een groot tekort aan waterberging is, maar Roy antwoordt dat deze analyses gedateerd zijn en dat vandaag de dag de waterbergingsopgave op een andere manier wordt beoordeeld.

Maarten vraagt nogmaals aandacht voor de sturing van Hoog naar Laag. Ook zou het pompen van water vanuit Nieuwland naar gemaal Marconi in zijn ogen eerder gestopt kunnen worden. Voor beide gevallen zou een eenvoudige analyse van de gevolgen moeten volstaan. Roy adviseert om de resultaten van de regionale OAS-studie af te wachten en naar aanleiding daarvan te bezien of er iets aan de instellingen moet worden aangepast.  

Het Schiedamse riool- en watersysteem is onlosmakelijk met elkaar verbonden en daardoor complex. Het zomaar wijzigen kan consequenties hebben omdat rond het Nieuwlandplein nu al sprake is van water op straat bij hevige regenbuien. Maarten heeft herhaaldelijk genoemd dat water op straat toch echt iets heel anders is dan water in huis, en dat daarmee de keuze toch duidelijk zou moeten zijn.

Met een drietal vragen beëindigt de wethouder dit gesprek:

-   Is er genoeg informatievoorziening over het 3-lanen project en de aankomende werkzaamheden op de PKO-laan? Deze is beperkt tot de nieuwsbrief en de presentatie over de watergeleiding zal zeker een bijdrage leveren.

-   Zijn wij tevreden over hoe de samenwerking en informatievoorziening op dit moment gaat? Voor nu zijn wij tevreden over de gesprekken.

-   Met welke frequentie zien wij deze gesprekken het liefst? Wij hebben graag in september weer een volgend gesprek over de voortgang van de lopende zaken.

Na de zomer vindt er dus een volgend gesprek plaats over de voortgang van de diverse projecten plus de presentaties van de resultaten van de grondwatermetingen en van de evaluatie van de slimme regenton voor de bewoners van de Oosterstraat.

Mocht je zaken onder onze aandacht willen brengen? Heb je vragen, oplossingen of wil je iets anders kwijt? Laat het één van de straatvertegenwoordigers weten! Je kunt ook mailen naar Judith Droog op ramaerstr@hotmail.com

Wordt vervolgd.

----------------------

Uit het vorige verslag:

Voorstel vanuit de gemeente is om de kolken vier maal per jaar te reinigen, rekening houdend met het risico op ‘calamiteitsbuien’ gedurende het jaar: reinigen in de maanden maart, mei, juli en september. In een nader bericht van Roy is dit voor 2018 in de maand augustus in plaats van juli.

Extra maatregel om de bereikbaarheid van de kolken te verbeteren, is het aankondigen van de reiniging via aankondigingskaartjes en permanente klaptekstborden (bijvoorbeeld: Parkeerplaatsen vrij houden / Parkeren Verboden a.s. maandag tussen 10.00 en 12.00 uur in verband met reiniging straatkolken). Deze borden worden een week van tevoren opengeklapt en op hetzelfde moment verspreidt de chauffeur de aankondigingskaartjes.  

Toe maar, vier keer per jaar het riool reinigen, vaste klaptekstborden en aankondigingskaartjes. Welaan, het werden losse tekstborden en de aankondigingskaartjes waren in geen velden of wegen te bekennen. Op 29 augustus was het gehele eerste deel van de straat op één auto na leeg en vroeg iedereen zich tegen tienen af waar de reinigers bleven. Een uur later kwam het antwoord: de borden werden weggehaald.

Ook de borden bij het tweede deel van de straat, dat op 30 augustus aan de beurt zou komen, werden verwijderd. Met andere woorden: voor niets alle auto's elders geplant om de kolken die onder de parkeerplaatsen liggen vrij de maken voor de rioolslobberwagen, gevolgd door een algehele veegbeurt. Verbijstering alom. Weer een uur later, om twaalf uur, werden de borden teruggeplaatst. De Iradomannen begrepen er ook niets meer van. Orders en tegenorders.

Maar, en dat is het goede nieuws, daarna werd er geslobberd. Alle kolken kregen een minutieuze inspectie en vastzittende stankafsluiters werden gerepareerd. We maakten kennis met de uitvoerder van het project 'Oosterstraat regen- en rioolwatervrij'. En anders dan de tekening in het vorige verslag doet geloven, komen er wel degelijk drempels om het maaiveldwater van het versteende stationsgebied aan het begin van de straat tegen te houden.

Webmaster, 29-08-2018

----------------------------

15-09-2018: Gemeente weigert opening van zaken te geven

Geheime adviezen van het Watertorenberaad

Dit gesprek is een vervolg op die van 9 juli jl. waarbij niet alleen de voortgang van de openstaande actiepunten is besproken, maar ook het gevonden stuk van de pilot van het Watertorenberaad waarover op de website van de Oosterstraat is bericht. Naar aanleiding van dit stuk en omdat wij het idee kregen dat het Watertorenberaad ook sterk verband hield met onze gesprekken over de wateroverlast in de straat, hebben wij een aantal vragen voorbereid voor dit gesprek en de wethouder van bouwen & wonen, ruimtelijke ordening en ontwikkeling omgevings- en stadsvisie Fahid Minhas uitgenodigd om deel te nemen aan dit gesprek.

Datum:     Maandag 03 september 2018, 17.30 – 19.00 uur

Locatie:    Stadskantoor

Aanwezig: Namens bewoners Oosterstraat: Niels Pluister (nr 51), Maarten Bergwerff (nr 83), Manon van der Hidde (nr 36) en Judith Droog (nr 44)

                   Namens gemeente Schiedam: Wethouder Jeroen Ooijevaar en de bestuursadviseur van de wethouder Eva Simon, Procesmanager riolering en stedelijk water Roy Abdoelkarim, Projectleider Stadsontwikkeling en gebiedsontwikkelaar Schiedam-Oost Marieke Wijsman en wethouder Fahid Minhas

Afwezig: Coen van de Pas (wil niet meer aan het overleg deelnemen)

Naar aanleiding van het gevonden stuk van de pilot van het Watertorenberaad:  

Om een beeld te schetsen van de plannen voor de wijk ten opzichte van de wateroverlast zijn door ons een aantal concrete vragen opgesteld die we de wethouders hebben voorgelegd. Op ons voorstel de antwoorden schriftelijk aan ons te overhandigen is niet ingegaan, maar wethouder Minhas was wel bereid om ons te woord te staan en het een en ander uit te leggen voordat het in de brief aangekondigde bewonersoverleg zal plaatsvinden. Wethouder Ooijevaar gaf aan onaangenaam verrast te zijn over de ontstane commotie rondom dit Watertorenberaad. Hij betreurt het dat de eerder opgebouwde goede open relatie is geraakt door de onrust over het Watertorenberaad. Hij wil het Watertorenberaad graag scheiden van de eerdere actielijst.

-      Op de vraag waarom we als bewoners van de Oosterstraat niet op de hoogte zijn gesteld van de deelname aan het Watertorenberaad over de plannen om de wijk opnieuw op te laten bouwen, wordt geantwoord dat er op dit moment geen plannen zijn voor opkopen en sloop. Daarnaast werd aangegeven door de aanwezige gemeentevertegenwoordigers dat zij niet wisten dat wij niet op de hoogte waren. Wat voormalig wethouder Van Steenderen heeft overgedragen aan wethouder Minhas is de wetenschap van het bestaan van de pilot. Minhas vertelt ons dat de gemeente met deelname aan deze pilot expertise heeft ingehuurd ten behoeve van de waterproblematiek. De vraag die is gesteld in dit kader is welke mogelijkheden/oplossingen het Watertorenberaad nog zou kunnen aandragen omdat de gemeente zelf slechts beperkte kennis van zaken heeft. Waarom dit dan niet in die woorden is genoteerd in het gevonden dossier wordt ons niet uitgelegd. Benadrukt wordt wel dat wij ons als bewoners ook bewust moeten zijn van de eindigheid van de waterbestendigheid van onze huizen en de eindigheid van het aandragen van oplossingen door de gemeente omdat hun zorgplicht niet oneindig is.

-      De City Deal Binnenstedelijk bouwen & transformatie die genoemd staat als aanleiding voor deze pilot is volgens Minhas ook zeker niet van toepassing op de wijk Oost en heeft geen enkele consequentie voor onze buurt. Er zou ook helemaal geen geld zijn om de wijk te herinrichten en staat dan ook niet op de lijst van beoogde gebieden.

-      Omdat de gegeven looptijd voor het verkrijgen van het maatwerkadvies 9-12 maanden bedroeg en die periode reeds is verstreken, zouden wij graag een kopie van dit advies ontvangen. Ons wordt verteld dat dit nog niet klaar is, dat dit enkel een advies aan de gemeente is en daarom niet gedeeld wordt en uiteindelijk geeft Marieke Wijsman aan dat delen van dit advies zelfs geheim zijn. Wel zou een verder onderzoek dit advies compleet maken, maar is dit nog niet gestart. Minhas biedt excuses aan voor het niet eerder betrekken van de bewoners bij deze pilot en wij zijn het erover eens dat voor dit verder onderzoek en voor het behoud van een open gesprek wel van groot belang is. Wij zullen nog een aparte afspraak plannen met Marieke Wijsman over delen van het advies, hoe een vervolg vorm kan krijgen en er zal een bewonersoverleg worden gehouden voor verdere informatievoorziening naar de bewoners van de drie straten. Wellicht kan een externe partij daarbij het vertrouwen van de bewoners winnen. Actie Marieke

-      Naar aanleiding van de eerder genoemde verklaringen omtrent het Watertorenberaad zijn onze overige vragen, zoals hoe de technische levensduur van onze woningen is bepaald en wat wordt verstaan onder ‘ontzorgen’ niet meer behandeld.

-      Maarten geeft nog wel aan dat het voor hem duidelijk is dat niet de verzakking van onze huizen de wateroverlast veroorzaakt, maar het gebrek aan waterberging in de wijk Oost. Bij sloop en ophoging van onze straten, zou een andere straat die dan het laagst ligt dezelfde overlast ondervinden. Roy is dit niet met hem eens. Roy betreurt het ook dat, gelet op het participatietraject waarin bewoners werden meegenomen in het functioneren van riolering en watersysteem en de gezamenlijke zoektocht naar passende maatregelen voor het terugdringen van de wateroverlast in dit lage gebied, wij niet overtuigd bleken van de genomen en geplande stappen die wij steeds bespreken en was in de veronderstelling van een goed en open contact. Roy merkt op dat ten aanzien van de gemeentelijke zorgplicht voor hemelwater de gemeente voldoet aan haar zorgplicht (uitspraak aansprakelijkheidsverzekeraar). Wij geven aan dat wij door het vinden van de pilot van het Watertorenberaad juist niet langer geloofden in een open gesprek met de gemeente Schiedam.

Bij het vertrek van wethouder Minhas naar een andere afspraak, wordt dit onderdeel van ons gesprek afgesloten.

Naar aanleiding van de openstaande actiepunten uit eerdere gesprekken is het volgende besproken:

Grondwatermetingen

Via een presentatie zullen de resultaten van de grondwatermetingen worden teruggekoppeld aan de bewoners van de Oosterstraat en wellicht andere geïnteresseerden. Hier zal ook aandacht zijn voor uitleg over het doel van de watergeleiding en de bezorgdheid om het laaggelegen deel. De definitieve datum en tijd volgen nog, maar het streven is dit begin oktober 2018 te laten plaatsvinden. Actiepunt Roy

Slimme regenton

Daar wij hebben aangegeven geïnteresseerd te zijn in de resultaten van de evaluatie van de proef met de slimme regenton in Schiedam-West. Wij zijn uitgenodigd om de presentatie hiervan bij te wonen op 19 september. Natuurlijk zullen wij de bewoners van de Oosterstraat over deze resultaten informeren.

Kolken

De kolken in de Oosterstraat worden voortaan vier maal per jaar gereinigd om de woningen preventief maximaal te beschermen tegen mogelijke verstopping in de kolken. Als extra maatregel om de bereikbaarheid van de kolken te verbeteren is het aankondigen van de reiniging middels aankondigingskaartjes en permanente klaptekstborden om parkeerplaatsen vrij te houden, besproken. In de week van 23 augustus is dit voor het eerst gedaan maar ging dit niet vlekkeloos. Roy zal dit met Irado bespreken en betreurt de gang van zaken. Er wordt opgemerkt dat desondanks alle kolken uiteindelijk wel helemaal zijn doorgespoeld. Daarnaast zijn de afgezaagde zandvangen bij vijf kolken bekeken en is geconcludeerd dat bij vier van deze putten het afzagen noodzaak is geweest in verband met de onderliggende leidingen. De vijfde put wordt verplaatst en zal een nieuwe zandvang krijgen. Actie Irado

Maaiveldwater

Om meer capaciteit in het riool in de Oosterstraat te creëren, heeft de gemeente besloten tot het plaatsen van 2 pompen met elk een capaciteit van 120 m3 /uur in een nieuw te plaatsen put op het kruispunt Oosterstraat/Stephensonstraat. De aanleg van elektrische voeding hiervoor is aangevraagd bij Stedin. Het water zal met een persleiding worden weggepompt naar het riool van de hoger gelegen Van Leeuwenhoeckstraat waar een drempel met lijngoot en een afsluiting van het riool met dat van de Oosterstraat moeten voorkomen dat het water weer terugkomt en er ook geen afstromend regenwater de Oosterstraat in vloeit. Over de exacte plek van deze drempels en lijngoten als de PKO-laan, boven aan de hol en de Singel zal Roy nogmaals afspreken met Niels en Maarten. Actie Roy, Niels, Maarten

Inventarisatie kapotte vloedplankjes en herstel

Roy heeft de briefjes overgedragen aan Irado, maar de beloofde snelle stappen bleven uit. Er is Roy toegezegd dat uiterlijk in de week van 3 september 2018 contact wordt opgenomen met deze bewoners. Actiepunt Irado

Rondvraag

-     -      Niels leest een deel van het profiel van wethouder Minhas voor zoals het tot voor kort te vinden was op de website van de gemeente Schiedam. Helaas blijkt het van de site te zijn verwijderd, maar hierin gaf Minhas aan dat hij van zins is om, gezien de ligging van Schiedam-Oost -nabij een historische stadskern, vlak bij Rotterdam en als knooppunt van OV- het gebied te promoten voor hoger opgeleiden met hogere inkomens door de bouw van woningen die aan de hedendaagse eisen voldoen. Dit komt overeen met het ‘versterken van het sociaaleconomisch profiel’ zoals verwoord in de begroting voor 2018.

Niels had graag een reactie van Minhas gehad, maar die is al naar een andere afspraak. Op de vraag of de overige deelnemers van dit gesprek dit profiel kennen en er ook achter staan antwoordt Marieke Wijsman dat zij achter het ‘versterken van het genoemde sociaaleconomisch profiel’ staat, maar dat de versterking in Schiedam-Oost met name gaat om de Wetenschappersbuurt, waar de herontwikkeling al gaande is. Van het uitkopen van bewoners en sloop van de woningen in Oosterstraat, Villastraat en Oostsingel zou geen sprake zijn.

Mocht je zaken, die betrekking hebben op het bovenstaande, onder onze aandacht willen brengen, heb je vragen, oplossingen of wil je deelnemen aan de straatvertegenwoordiging? Laat het één van de straatvertegenwoordigers weten of stuur een mail naar Judith Droog op ramaerstr@hotmail.com

Wordt vervolgd.

-----------------------------

Pompenplan wacht op financiering

Datum:     Maandag 5 november 2018, 17.30 – 18.30 uur

Locatie:    Stadskantoor

Aanwezig: Namens bewoners Oosterstraat: Niels Pluister (nr 51), Maarten Bergwerff (nr 83), Manon van der Hidde (nr 36), Judith Droog (nr 44) en Marjon Paardekam

                Namens gemeente Schiedam: Wethouder Jeroen Ooijevaar, bestuursadviseur van de wethouder Eva Simon en Procesmanager riolering en stedelijk water Roy Abdoelkarim

Naar aanleiding van de openstaande actiepunten uit eerdere gesprekken is het volgende besproken: 

Grondwatermetingen (staat nog open)

Via een presentatie zullen de resultaten van de grondwatermetingen worden teruggekoppeld aan de bewoners van de Oosterstraat en wellicht andere geïnteresseerden. Hier zal ook aandacht zijn voor uitleg over het doel van de watergeleiding en de bezorgdheid om het laaggelegen deel. Het streven was dit begin oktober 2018 te laten plaatsvinden, maar nu zal dit onderdeel worden toegevoegd aan het te plannen bewonersoverleg waarvan op dit moment nog geen datum bekend is. Er wordt ons toegezegd dat die datum snel zal volgen. Over de werking van het meetpunt op nr. 95 is nog geen terugkoppeling van Wareco geweest. Actie Roy Abdoelkarim/Marieke Wijsman

Wat betreft de hoge grondwaterstand en de problematiek die daaruit voortkomt, verwijst Roy ons naar het servicepunt woningverbetering voor advies over herstel van muren en fundering.

Slimme regenton (is hiermee afgesloten)

Studio Bas Sala is een interdisciplinair ontwerpbureau in Rotterdam. Zij ontwerpen en realiseren innovatieve projecten in de publieke ruimte, producten en interieurs en presenteren hier een pilot met de ‘slimme regenton’ die het afgelopen jaar in de wijk West liep. Het gebied rondom de Graaf Florisstraat kamp ook met wateroverlast bij zware regenbuien, maar in de pilot die hier voor 26 huizen heeft gelopen is voornamelijk gekeken naar het optimaliseren van de werking van de regenton en de daarbij behorende uitdagingen om deze te koppelen aan de bestaande hemelwaterafvoer van de huizen en de manier van instellen van de waterafgifte.

Idealiter zou deze ton 100 tot 200 liter kunnen bergen en tijdens een regenbui en zou de ton zichzelf legen vlak voor een regenbui. Dit werkt via een app die ook is ontwikkelt door Bas Sala en die is gekoppeld aan een buienradar die zou moeten voorspellen wanneer precies de bui gaat vallen om de ton kort daarvoor te kunnen legen zodat de volle capaciteit van de ton kan worden gebruikt. Ook al is dit een interessant experiment, de regenton is nog lang niet zover om op de markt te worden gebracht en dan nog is dit leuk om de bewustwording van klimaatverandering te vergroten maar zal het nauwelijks tot geen effect hebben voor de problematiek in onze straat zoals Roy Abdoelkarim ook bevestigd.

We horen hier wel (voor ons voor het eerst) over een stimuleringsregeling klimaatadaptatie van Delfland die nu bijna afloopt. Er worden volgens Roy plannen gemaakt om vanuit de gemeente ook zo’n regeling op te zetten voor 2019-2023

Kolken (staat nog open)

De kolken in de Oosterstraat worden voortaan vier maal per jaar gereinigd en dat is afgesproken voor de maanden 3, 5, 7 en 9. Helaas is de beurt van 7 (juli) verzet naar augustus en is de reiniging in september en oktober niet eens uitgevoerd. Roy verzekert ons dat hij de problemen met de Irado heeft besproken en dat de kolken half november zullen worden gereinigd. Bedoeling is de hekken voor afsluiting van de parkeerplaatsen te vervangen voor bordjes aan de lantaarnpalen. Een voorstel hiervoor wordt eerst voorgelegd.

Daarnaast zijn de afgezaagde zandvangen bij 5 kolken bekeken en is geconcludeerd dat bij 4 van deze putten het afzagen noodzaak is geweest in verband met aangelegde leidingen. De 5e put wordt verplaatst en zal een nieuwe zandvang krijgen. Dit is voor zover wij weten nog niet uitgevoerd. Actie Irado

Dompelpomp en maaiveldwater (staat nog open)

De exacte plaatsing van de voorgestelde drempels en lijngoten is inmiddels in een plan gegoten. De planning is dat de drempels en goten nog dit jaar worden verwezenlijkt en dat in januari/februari de pomp zal worden geplaatst. Financiering van dit plan is niet voorzien in rioolbegroting en zal dus apart beoordeeld moeten worden. Actie Roy

Inventarisatie kapotte vloedplankjes en herstel (staat nog open)

Ook voor deze actie gaat de communicatie niet vlekkeloos. Roy heeft contact opgenomen met Irado over het herstel van de plankjes op nr. 36 en die hebben toegezegd nog deze week contact op te nemen met de eigenaar. Actiepunt Irado

Roy geeft aan dat hij een nieuwe innovatie heeft gezien op het gebied van vloedplankjes: een zelfsluitende waterkering die nu voor de gemeente Boxmeer wordt getest. Het project is opgezet door AQA maar biedt nog wel wat uitdagingen om dit in onze straat te kunnen gebruiken. Neem bijvoorbeeld de smalle stoepen. Wellicht is dit een oplossing voor de toekomst.

Rondvraag

-     -          Niels vraagt hoe de watervoorzieningen er uit gaan zien op de Schieveste waar een hotel wordt gebouwd en waar wethouder Minhas 3500 nieuwe woningen heeft voorzien. Een kleine rekensom van Niels komt voor de woningen al snel uit op 800 m3 vuil water per dag wat volgens Roy deels op het riool van het gebied Oost-Hoog zou komen te vallen. Een analyse volgt nog waarbij zeker oplossingen moeten worden gezocht ter voorkoming van extra belasting van het rioolstelsel in Oost-laag. Het hemelwater zal worden gescheiden in de vorm van een waterberging met vertraagde afvoer naar de Schie. Het hotel aan de andere kant van de Schie zal overigens op het rioolsysteem van ’s Graveland komen.

Duidelijk voor ons is dat het riool van Oost van deze nieuwbouw geen hinder mag ondervinden. Roy en wethouder Ooijevaar zijn het hiermee eens.

Mocht je zaken, die betrekking hebben op het bovenstaande, onder onze aandacht willen brengen, heb je vragen of mogelijke oplossingen?

Laat het één van ons weten of stuur een mail naar Judith Droog op ramaerstr@hotmail.com

Wordt vervolgd.